Σωκράτης -- εθελοντής φτωχός

 Σωκράτης 

Ο Σωκράτης όταν ήτο μικρό παιδί μία μέρα στο εργαστήριο που δούλευε  έφερε ωραία  επιχειρήματα ως προς την αμοιβή του.

Ο φιλόσοφος Αρχέλαος ο οποίος παρακολούθησε τη συζήτηση αντελήφθη  ότι αυτό το παιδί ήτο πολύ έξυπνο και το πήρε μαζί του και πήρε την πρώτη μόρφωση ,αλλά την βασική του μόρφωση την οφείλει στον Πρόδικο , διότι ο πρόδικος δεν εδίδασκε κάτι χωρίς αμοιβή.

Δούλευε και τα βράδια πήγαινε στον Πρόδικο του έδινε λεφτά και τον εμόρφωσε ο Πρόδικος.

Εν συνεχεία σε μεγάλη ηλικία για εκείνη την εποχή στα 55 παντρεύτηκε την Ξανθίππη από την οποία απέκτησε τρείς γιους  τον Λαμποτή τον Μενέξιο και τον Σωφρονίσκο στον οποίο έδωσε το όνομα του πατέρα του. Ακόμα υποστηρίζεται ότι είχε παντρευτεί και την κόρη του Αριστείδη με την οποία ίσως είχε κάνει παιδιά αλλά αυτό δεν το γνωρίζουμε ,παρά αυτούς τους τρεις γιους οι οποίοι δε αναδείχθηκαν σε κάτι.

Ο ίδιος το επάγγελμά του δεν του απέδιδε χρήματα και οι ερευνητές που διερωτήθησαν πώς ζούσε ο Σωκράτης, διότι ο Σωκράτης δεν εδέχετο να πάρει λεφτά γι αυτά τα οποία εδίδασκε και δεν εδέχετο να πάρει λεφτά από δωρεάς που του έκαναν οι φίλοι του για να ζήσει, διότι ο Σωκράτης ήτο  πραγματικά εθελοντής φτωχός ήθελε να είναι φτωχός.Του έδωσε ο Αλκιβιάδης δούλους  δεν τους δέχθηκε, του έδωσε ο μαθητής του ο Αρίστιππος χρήματα δεν τα δέχθηκε και όχι μόνο δεν τα δέχθηκε αλλά δεν κατεδέχετο, όταν τον κάλεσε ο βασιλεύς της Μακεδονίας να τον επισκεφθεί όπου ευρίσκετο και ο Ευριπίδης και άλλοι ποιητές ,ο Σωκράτης αρνήθηκε να πάει και να έχει τα οφέλη στα βασιλικά ανάκτορα. Την εποχή εκείνη τα χρήματα  για να κάνουμε μία διευκρίνιση ήσαν τα εξής η κατώτερη νομισματική μονάδα ήτο ο οβολός ,ήτο 0.4 του γραμμαρίου ασήμι ,6 οβολοί έκαναν μία δραχμή εκ του δράττω στην αρχή οβολοί ήσαν ραβδιά όταν τα έπιανες τα 6 εκ του δράττω βγήκε ο όρος δραχμή  100 δραχμές κάνανε μια μνα , η οποία ήταν 440 με 450 γραμμάρια ασήμι σε αξία και 60 μναί έκαναν το τάλαντο που ήταν περίπου περίπου 26 κιλά ασήμι με τα σημερινά δεδομένα. Η περιουσία του Σωκράτους όπως δίδεται από τον Κρίτωνα ήταν 70 μναι τις οποίες είχε ο Κρίτων και τα διαχειρίζετο και του έδιδε ένα εισόδημα με το οποίο ζούσε, είχε και δικό του σπίτι. Με αυτά τα εισοδήματα και το σπίτι ήτο ευτυχής.

Μάλιστα κάποτε είπε στον μαθητή του Κλιτόβουλο  ο οποίος ήτο πάμπλουτος σε λυπάμαι γιατί είσαι πολύ φτωχός, γέλασε ο Κλιτόβουλος και του λέει εγώ είμαι φτωχός; Πώς είμαι φτωχός, δεν μου λες Σωκράτη ποια είναι η περιουσία σου; Η περιουσία μου του λέει όλα τα υπάρχοντά μου αν βρω κανένα καλό αγοραστή θα κάνει περίπου 500 δραχμές. 500 δραχμές; Εμένα η περιουσία μου,ξέρω ηδική σου είναι 100 και 1000φορές παραπάνω από τη δική μου αλλά εγώ με τα χρήματα που έχω μπορώ και αντιμετωπίζω τα έξοδα της ζωής μου και μου φθάνουν και ικανοποιούμαι, ενώ εσύ με τα χρήματα που έχεις επειδή έχεις έναν πλούσιο τρόπο ζωής δεν σου φθάνου και χρειάζεσαι περισσότερα ,δεν σου φθάνουν και γι αυτό σε λυπάμαι.

Όπως είπαμε η μόρφωση επραγματοποιήτο στα γυμνάσια ,  στην αγορά με τις διαλέξεις ,τις συζητήσεις ,τα συμπόσια, τις σχολές στους  ιδιωτικούς και δημοσίους δασκάλους, οι οποίοι επληρώνοντο με τα λεγόμενα διδασκάλεια  και φυσικά στα θέατρα.

Οι τραγωδίες τα έργα τα οποία ανέβαζαν δε λέγαν  ανεβάζω, κατεβάζω αλλά διδάσκω, διότι με τα θέατρα ο όχλος μετατρέπετο εις λαόν ενσυνείδητον αντιλαμβάνεται την αξία του. Τα θέατρα δια των έργων μετέδιδαν εις τον λαόν όχι μόνο γνώσεις αλλά μετέδιδαν διαμόρφωση χαρακτήρων. Είχαν ηθοπλαστικό σκοπό, αυτά που σας ανέφερα σε κανένα άλλο λαό της αρχαιότητας δεν υπήρχαν κανείς άλλος λαός δεν είχε θέατρα ,δεν είχε συμπόσια. Τα συμπόσια μην τα υποτιμάτε, οι αρχαίοι Έλληνες δεν κάναν τα συμπόσια  για να φάνε και να πιούνε αλλά για να συζητήσουνε. Οι σπουδαιότερες φιλοσοφικές   διαλέξεις έχουν γίνει κατά τη διάρκεια των συμποσίων και έχουν λεχθεί φράσεις καταπληκτικές. Επί των αρχαιολογικών συμποσίων για τα θέματα   τα οποία είχαν συνομιλήσει έχουν γραφεί ολόκληρα βιβλία έχουν γίνει καθηγητές πανεπιστημίων έχουν δοθεί διατριβές  το ίδιο και με τις φιλοσοφικές σχολές είτε ήταν κήπος του Επικούριου ,είτε ήταν η στοά του Ζήνωνος ,είτε η ακαδημία του Πλάτωνος, είτε του Αριστοτέλη όλα αυτά σε άλλους  λαούς ήταν άγνωστα ιδίως τα συμπόσια.Πρέπει να ξέρετε ότι οι αρχαίοι Έλληνες κατά τη διάρκεια του συμποσίου δεν έτρωγαν όταν έπιναν ούτε έπιναν όταν έτρωγαν, είχαν ξεχωρίσει το φαγητό από το ποτό. Στην αρχή κάθονταν σε ωραία τραπέζια σχήματος Π και είτε κάθονταν σε δύθρους δηλαδή κάθισμα δύο θέσεων είτε ήταν σχεδόν ξαπλωμένοι σε ανάκλιντρα που είχαν υπαγκώνια  μαξιλάρια που ακουμπούσαν  τον αγκώνα και ειδικά ποτήρια να μπορούν να πίνουν το κρασί χωρίς να χύνεται έφεραν στεφάνια στο κεφάλι και αυτά είχαν μεγάλη  σημασία  γιατί όπως απεδείχθη αργότερα τα χρυσά στεφάνια με τα άλατα του χρυσού αποσυμφορούνται διάφοροι νευρώνες του εγκεφάλου, έτρωγαν και αφού έτρωγαν, έρχονταν οι δούλοι καθάριζαν τον χώρο.

Ορίζετο ο άρχων του πότου ή λεγόμενος συμποσίακος ο οποίος όριζε και το θέμα της συζητήσεως .Στη διάρκεια της συζητήσεως έπιναν κρασί όχι άκρατον οίνον  έφερναν το κρασί εν συνεχεία σε ειδικά δοχεία τα οποία ονόμαζαν κρατήρες  και αναμείγνυαν με αναλογία 2 προς 3 με νερό έβαζαν και μέλι είχανε πίτες και ξηρούς καρπούς .

Ορίζανε το θέμα και εγένετο η συζήτηση η οποία διαρκούσε μέχρι να τελειώσει  και όταν ετελείωνε όλη η συντροφιά πλένονταν και  έκαναν μια ομάδα που ελέγετο  κώμως  έβγαιναν έξω  τραγουδώντας  τραγούδια και πήγαιναν σε φιλικά  σπίτια –κώμως η ομάς –ωδή  το τραγούδι -είναι η κωμωδία . Εξελίχθηκε μετέπειτα στην κωμωδία.

Ο Σωκράτης συζητούσε μαζί με τους φίλους του και ενώ περπατούσαν στην αγορά που τότε η Αθήνα ήτο το ομορφότερο μέρος του κόσμου. Είχε μία καταπληκτική βλάστηση  είχε λόφους ποταμούς ο  Ειρηδανός  που κατέβαινε από τον Υμηττό συναντάτο εκεί που είναι σήμερα η πινακοθήκη και το Χίλτον  με τον Ιλισό πήγαιναν  προς το Φάληρο  όπου συναντώντο  με τον Κηφισό και χύνονταν στη θάλασσα. Εκεί στις Ιλισιάδες Μούσες που ήτανε πλατάνια εγένοντο συζητήσεις ή πηγαίναν στο κέντρο του άλσους.

Μια φορά ο Σωκράτης  καθώς πήγαινε με τους μαθητάς του συναντήθηκε με την ετέρα Καλουσώ , σύνηθες όνομα για ετέρα που σημαίνει πολύ ωραία , η οποία ήταν με τους φίλους της και οι δυο συντροφιές σταματήσανε  και η Καλλουσώ λέει στο Σωκράτη : Σωκράτη εγώ μπορώ να σου πάρω όλους τους φίλους σου ενώ εσύ δεν μπορείς να πάρεις κανέναν από τους δικούς μου και ο Σωκράτης απήντησε: Ναι βέβαια έτσι είναι διότι εγώ τους οδηγώ στον ανήφορο ,ενώ εσύ τους οδηγείς στον κατήφορο.

 Δημήτρης Βόγγολης