Ενα   κορυφαίο  γεγονός  που  ελάχιστοι  γνωρίζομε ! 

H ελληνική ιστορία είναι γεμάτη από γεγονότα που ελάχιστοι γνωρίζουμε – Διαβάστε  τί  συνέβη  στις   25  Μαρτίου  του  1826
Στα  ελληνικά  χώματα  έλαβε χώρα μια από τις κορυφαίες μάχες στα παγκόσμια χρονικά. Εκατόν τριανταένας Έλληνες τα έβαλαν με στρατό 6.000 Τουρκοαιγυπτίων και ανάγκασαν, τους μισούς απο αυτούς που επέζησαν, σε άτακτη φυγή.
Ναι !   131  εναντίον  6.000  -.

Πρόκειται βεβαίως για την ανυπέρβλητη μάχη της Κλείσοβας, μιας μικρής νησίδας πλάϊ το Μεσολόγγι, βουτηγμένη μες΄τη λιμνοθάλασσά του, που αν είχε τη λάμψη της παρουσίας παραγόντων και βαρύγδουπων ονομάτων, τώρα θα γινόταν κάθε χρόνο… της Κλείσοβας. Αλλά, δυστυχώς , εκεί βρέθηκαν ένας  Κίτσος Τζαβέλλας και  άλλοι 130  μισοάγνωστοι .
Μα ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Ο Κιουταχής και ο Ιμπραήμ είχαν φάει πολλές φορές τα μούτρα τους με το Μεσολόγγι.Δεν τους έβγαινε με τίποτα αυτή η ιστορία, να κατακτηθεί αυτή η παράξενη άκρια γης και θάλασσας στα δυτικά της Ελλάδας. Είχαν γονατίσει κόσμο και ντουνιά, είχαν επωφεληθεί από διχόνοιες των Ελλήνων, αλλά εκείνο το ρημάδι το Μεσολόγγι τους είχε καθίσει στο στομάχι. Ο πόλεμος έγερνε υπέρ τους. Όμως, η γη του Μεσολογγίου καθόταν και καμάρωνε ελεύθερη ακόμα.
Ο Κιουταχής κατάλαβε ότι τις πόρτες του Μεσολογγίου θα τις ανοίξει με έναν μόνο τρόπο: με την πείνα. “Λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί κι η μάνα το ζηλεύει” έγραφε ο μέγιστος  Διον. Σολωμός στο τεράστιο “Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι” του. Και για να το καταφέρει αυτό ο αντίπαλος, έπρεπε να αποκλείσει την τροφοδοσία της πόλης. Και για να το κάνει αυτό, έπρεπε να κυριεύσει τις κυριότερες θέσεις που υπερασπίζανε τη λιμνοθάλασσα. Με τα πολλά λοιπόν, κατέλαβε, δίχως ιδιαίτερες δυσκολίες, το Βασιλάδι, τον Πόρο και το Ανατολικό, και ήθελε και την Κλείσοβα για να ισχυροποιήσει και στα ανατολικά τη θέση του, για  να ελέγχει  απόλυτα  τη λιμνοθάλασσα. Έφτιαξε λοιπόν νέα καράβια, χωρίς καρίνα, για να πλησιάσει την Κλείσοβα. Αλλά οι Έλληνες που την είχαν πατήσει στο Βασιλάδι, είχαν τώρα προνοήσει. Είχαν οχυρώσει την εκκλησιά της Αγίας Τριάδας που βρισκόταν στην Κλείσοβα. Και περίμεναν..…
Στις 24 Μαρτίου, ο Ιμπραήμ συγκέντρωσε στη λίμνη του Μεσολογγίου 5 μεγάλες βάρκες και 93 λαντζόνια με 2.500 άντρες. Οι υπερασπιστές της Κλείσοβας ξαγρύπνησαν να τους παρατηρούν, μη ξέροντας τι πραγματικά σκοπεύουν να κάνουν. Το  αντιλαμβάνεστε ;  131 άντρες είδαν απέναντί τους κάπου 2.500 στρατό και αντί να το βάλουν στα πόδια, έμειναν εκεί να τους παρατηρούν και να τους περιμένουν. Έμειναν εκεί να υπερασπιστούν το μέρος τους. Το σκηνικό μοιάζει κάτι παραπάνω από κινηματογραφικό. Απορίας άξιον, γιατί δεν έχει γίνει ακόμα ταινία.
Ξημερώνει 25 Μαρτίου (1826). Ώρα 4-5 το πρωί. Ο στολίσκος των Τουρκοαιγυπτίων προχωρά προς την Κλείσοβα. Εκατοντάδες ήταν ακόμα διασκορπισμένοι στα διπλανά νησάκια και άλλοι περπατούσαν μέσα στη λιμνοθάλασσα για να βοηθήσουν την επίθεση των πλοιαρίων. Πλησιάζουν ολοένα και περισσότερο. Αρχίζει ένας εκκωφαντικός κανονιοβολισμός της Κλείσοβας.
Ο Κίτσος Τζαβέλλας είναι εκεί. Παραμένει όχι απλά γενναίος και ψύχραιμος, αλλά εκνευριστικά σκεπτόμενος. Καθοδηγεί τους πάντες, τους υποδεικνύει τα καλύτερα πόστα για άμυνα. Και κυρίως… είχε διατάξει να ανοίξουν πυρ μόνο όταν ο εχθρός θα φτάσει στους πασάλους !
Ορίστε ; Τι είναι αυτό πάλι ;  Ω , ναι !  Οι πολιορκημένοι είχαν μπήξει στη θάλασσα, γύρω από την Κλείσοβα, εκατοντάδες ξύλινους πασάλους. Κάθε εχθρική βάρκα που πλησίαζε, έπεφτε ανυποψιάστη πάνω στους πασάλους και σκάλωνε.....
Οι επιτιθέμενοι προχωρούν ανεμπόδιστοι. Σχεδόν αγγίζουν τις οχυρώσεις των Ελλήνων. Ξαφνικά, οι Έλληνες ανοίγουν πυρ . Πυρ εξ’ επαφής !  Πέφτουν νεκροί δεκάδες. Από τους απέναντι ασφαλώς.
Γίνονται τέσσερις αλλεπάλληλες επιθέσεις! Τέσσερις! Και αποκρούονται όλες! Στις 12 το μεσημέρι, κάπου 7 ώρες μάχης μετά, τρομοκρατημένοι οι Τουρκοαιγύπτιοι από τις εκατοντάδες απώλειες, αποφασίζουν να απομακρυνθούν από την Κλείσοβα. Μετρούν πολλούς νεκρούς και τραυματίες. Ο Ιμπραήμ επιμένει. Δίνει διαταγή να επιτεθούν 2.500 άντρες του από τον τακτικό στρατό του και μπαίνει επικεφαλής τους. Η υποδοχή που του επιφυλάσσει ο Τζαβέλλας και οι άντρες του είναι το ίδιο σθεναρή. Σημαδεύουν τους αξιωματικούς του εχθρού. Αυτές οι απώλειες πονάνε πολύ το κοπάδι. Τρέπονται ξανά σε φυγή. Και όταν επιτίθενται ξανά, τα ίδια και χειρότερα. Συνολικά  έγιναν  έξη  επιθέσεις !  Όλες  στο  βρόντο ! Όλες  στο  θάνατο !
Οι 131 Έλληνες θριαμβεύουν. Εχουν μόλις 24 (!) νεκρούς ενώ ο εχθρός έχει κάπου 3.000 νεκρούς (άλλοι τους υπολογίζουν στους 2.500 κι άλλοι στους 3.500) από τους περίπου 6.000 που συνολικά επιτέθηκαν! Κάθε υπερασπιστής της Κλείσοβας, δηλαδή, σκότωσε κατά μέσο όρο κάπου 23 αντιπάλους. Εφτά βάρκες και χίλια εξακόσια τουφέκια λάφυρα γέμισαν οι Έλληνες πολεμιστές. Σε μια συγκλονιστική μάχη που κράτησε 13 ολόκληρες ώρες, κατόρθωσαν να κερδίσουν στρατό είκοσι (!!!) φορές μεγαλύτερό τους.
Η Κλείσοβα και η Αγία Τριάδα έγιναν εκείνο το πρωί το σύμβολο του “θράσους” και του ηρωισμού. Πανθομολογείται πως αν οι Μεσολογγίτες είχαν αποφασίσει εκείνη την ημέρα να εγκαταλείψουν τα τείχη της πόλης, θα είχαν κάνει περίπατο και θα είχαν σωθεί ΟΛΟΙ , καθώς δε θα έβρισκαν σοβαρή αντίσταση από τους ελλιπείς αντιπάλους, που είχαν στραφεί στην Κλείσοβα.Δυστυχώς ή ευτυχώς,ποιος μπορεί να πει για λογαριασμό άλλων τι έπρεπε να γίνει. Προκρίθηκε  η λύση  να  μην εγκαταλείψουν οι Μεσολογγίτες για κανέναν λόγο την αγαπημένη τους πόλη. Δεκαπέντε μέρες μετά, ξημέρωμα 10ης Απριλίου, Κυριακής των Βαϊων, θα ζούσαν όλοι την τραγωδία της Εξόδου του Μεσολογγίου. Το χώμα θα βαφόταν κόκκινο και θα ξέβραζε αίμα μέρες μετά, αυτή τη φορά από αίμα Ελλήνων και άλλων υπερασπιστών της γης του Μεσολογγίου.
Η μάχη της Κλείσοβας παραμένει ίσως το κορυφαίο παράδειγμα σε παγκόσμιο επίπεδο νίκης του Δαβίδ εναντίον του Γολιάθ. Μια μάχη όπου εκείνοι που στάθηκαν εκεί, δεν δοξάστηκαν όσο θα έπρεπε. Ίσως γιατί έχουμε την τάση να αποθεώνουμε μόνον εκκωφαντικούς θανάτους ( Θερμοπύλες, Έξοδος Μεσολογγίου ) και πολυθρύλητες παρουσίες , αλλά όχι τόσο εκκωφαντικές θελήσεις για ζωή..
25 Μαρτίου 1826. Μην το ξεχνάτε. Όχι γιατί Έλληνες νίκησαν Τούρκους. Αλλά γιατί λεβέντες στάθηκαν στα  ίσα  μπροστά στο θάνατο. Και αντιμίλησαν στη μοίρα που τους είχε τάξει το χαμό τους εκεί και τότε.

Πηγές:
Φαμπρ, Αύγουστος, Η ιστορία της πολιορκίας του Μεσολογγίου, εκδόσεις Πολύπλευρο 1983, 2η έκδοση 1999. Μετάφραση της Ακακίας Κορδόση από το πρωτότυπο Histoire d siege de Missolonghi που γράφτηκε μόλις 3 μήνες μετά την έξοδο και εκδόθηκε το 1827
Θ.Δ. Πολιτόπουλος, Η Έξοδος του Μεσολογγίου. Εκδοτική Άλφα, 2004
Κωνστ. Π. Πετρόπουλος, Σκηνές εθνικού μεγαλείου από τις πολιορκίες και την έξοδο του Μεσολογγίου,Αθήνα 1971

«Η Κύπρος είναι ελληνική»

Email Facebook Tweet| Εκτύπωση | 31 Μάρτιος 2017, 07:57 | ΤΗΣ ΦΑΝΟΥΛΑΣ ΑΡΓΥΡΟΥ

O Sir David Hunt.

1η Απριλίου 1955 - Αγώνας για Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα
Τι λένε βρετανικές αναφορές για την Κύπρο, την ιστορία της και το όραμα της Ένωσης - Ποιοι δεν την ήθελαν και γιατί απέτυχε

Με την ευκαιρία της φετινής επετείου της έναρξης του απελευθερωτικού αγώνος της ΕΟΚΑ 1955-59 για ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (και όχι για τη ζυριχική, ομοσπονδιακή, κατά Δρα Νιχάτ Ερίμ προδιαγραφές, ανεξαρτησία), ας θυμίσουμε τι έγραψαν κάποιοι άλλοι για μας.

Κατ' αρχήν, η πιο κάτω θέση δεν ανήκει σε κανέναν υποστηρικτή της Ενώσεως ή φανατικό Έλληνα ή σε κανέναν που δεν επέτρεψε να του κάνουν πλύση εγκεφάλου οι εγκάθετοι της Άγκυρας ή των συμμάχων τους στην εκστρατεία για αφελληνισμό μας. Ανήκει στο Υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου εις αντίθεσιν με την υποκριτικά και διαχρονικά φιλο-τουρκική θέση του αδελφού βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας.

Για χρόνια δέσποζε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Άμυνας, αλλά πριν από λίγα χρόνια αφαιρέθηκε χωρίς να εξαφανιστεί. Βρίσκεται, κατατεθειμένη ιστορικά, στο Βρετανικό Εθνικό Αρχείο (σε μετάφραση από τη γράφουσα).

Ιστορία της Κύπρου - Cyprus History
Λίγες χώρες έχουν ιστορία πάνω από 10.000 χρόνια, όμως σχεδόν 8.000 χρόνια προ Χριστού η νήσος Κύπρος ήταν ήδη κατοικημένη και διένυε τη νεολιθική εποχή της. Μία από τις πλέον σημαντικές ανασκαφές που έγιναν στη χώρα αυτήν ήταν η ανακάλυψη του χαλκού, copper, ή Kuprum στα Λατινικά, από τον οποίο και πήρε το όνομα Κύπρος, η ελληνική ονομασία της Κύπρου.

Η στρατηγική θέση της νήσου, τα αποθέματα χαλκού και η ξυλεία της ήσαν εκείνα που έφεραν τους πρώτους Έλληνες στο νησί πριν από 3.000 και τόσα χρόνια, προς το τέλος των Τρωικών πολέμων. Εγκαταστάθηκαν στο νησί, φέρνοντας μαζί τους και δημιουργώντας την ελληνική ταυτότητα.

Διά μέσου των αιώνων η Κύπρος πέρασε από πολλούς δυνάστες, περιλαμβανομένων των Αιγυπτίων, Ασσυρίων και Περσών, που αντικατέστησαν τον Μέγα Αλέξανδρο και τους Ρωμαίους, προτού η Κύπρος γίνει μέρος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Αργότερα ήλθαν οι Σταυροφόροι, οι Φράγκοι, Λουζινιανοί και Ενετοί, οι Οθωμανοί και οι Βρετανοί.

Η Κύπρος κέρδισε την ανεξαρτησία της το 1960, για πρώτη φορά έπειτα από 3.500 χρόνια, όμως η ελληνική ταυτότητα της γλώσσας και πολιτισμού είχε διατηρηθεί.

http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/+/http:/www.mod.uk:80/DefenceInternet/DefenceFor/ServiceCommunity/ACyprusPosting/Background/

Sir David Hunt - Η Ένωση θα γίνει και θα είναι η τελική λύση
Ο Βρετανός Ύπατος Αρμοστής της Βρετανίας στην Κύπρο Sir David Hunt, αποχωρώντας από την Κύπρο, έγραψε μεταξύ άλλων στις 16 Ιανουαρίου 1967 στην αποχαιρετιστήρια έκθεσή του (σε ελεύθερη μετάφραση):
«Interest reipublicae ut sit finis litium»

«Η αποχαιρετιστήρια έκθεση είναι μια δυνατή παρακίνηση να είσαι δογματικός και αυθαίρετος, γι’ αυτό θα επαναλάβω όσα κατέγραψα στις πρώτες μου εντυπώσεις, ότι ‘οι Έλληνες δεν είναι αναγκαία, όπως πολλοί νομίζουν, ένα φιλοχρήματο έθνος καταστηματαρχών’, αλλά άνθρωποι με ενθουσιασμό που πάντα θα αφήνουν την καρδιά τους να κυβερνά το κεφάλι τους. Η μεγάλη ιδέα της επανένωσης των Πανελλήνων είναι τόσο δυνατή που είμαι σίγουρος ότι θα σαρώσει με μεγάλο κύμα ενθουσιασμού αγνοώντας άλλες λύσεις...

Είμαι διατεθειμένος να παραδεχθώ ότι ίσως να κάνω λάθος υποθέτοντας ότι η πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων υποστηρίζει την Ένωση. Όμως, έστω και αν το παραδέχομαι αυτό, ενάντια σε όλες τις μαρτυρίες όπως τις βλέπω, δεν θα παραβιάσω την κοινή λογική σε σημείο που να ελαττώσω το ποσοστό των πεπεισμένων ενωτικών κάτω από το 40%.

Μια τόσο μεγάλη μειοψηφία με μια θετική πολιτική πρέπει στο τέλος να υπερισχύσει, έστω και μιας πλειοψηφίας της οποίας οι προθέσεις είναι ανάμικτες και περιλαμβάνουν έναν υψηλό βαθμό απάθειας… Είναι εξάλλου και το ΑΚΕΛ, οι ηγέτες του οποίου είναι ακόμα πιο πολύ εναντίον της Ενώσεως από τον Μακάριο, και με καλή δικαιολογία.

»Όπως λέγει μια αμερικανική πολιτική παροιμία: ‘Δεν μπορείς να νικήσεις κάτι με το τίποτα’. Και η Κυπριακή Δημοκρατία, από συναισθηματικής πλευράς, είναι ένα τίποτα. Πότε θα συμβεί (η Ένωση) είναι άλλο θέμα, όμως, ακόμα πιστεύω ότι η Ένωση είναι η πλέον πιθανή τελική λύση. Έχει επίσης ακόμα ένα καλό υπέρ της, το ότι θα είναι όντως η τελική λύση (‘Interest reipublicae ut sit finis litium’)».

Ποιοι δεν ήθελαν την Ένωση
Ο Sir David Hunt υπηρέτησε με διάκριση στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μπήκε στη διπλωματική υπηρεσία το 1947. Πολλές φορές υπέδειξε με επιχειρήματα στο Φόρεϊν Όφις ότι ακολουθούσε λανθασμένη πολιτική, τονίζοντας ότι η γνήσια Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα δεν αντιστρατευόταν τα βρετανικά συμφέροντα. Τουναντίον, τα εξασφάλιζε άψογα. Μια από τις επανειλημμένες αναφορές του ήταν ότι ο Μακάριος δεν ήθελε την Ένωση.

Ο Βρετανός διπλωμάτης γνώρισε πολύ καλά τον Μακάριο και πίστευε ότι θα έκανε το παν να την αποτρέψει. Πίστευε επίσης ότι και ο δεύτερος τη τάξει, ο Γλ. Κληρίδης, ήταν σφόδρα εναντίον της Ενώσεως και είχε φιλοδοξίες να διαδεχθεί τον Μακάριο σε μιαν ανεξάρτητη Κύπρο. «Είναι ο άνθρωπος που δεν φοβάται να πετάξει την Ένωση στο παρασκήνιο» -έγραψε σε μια του έκθεση- και για τον Δρα Β. Λυσσαρίδη ότι ήταν φιλο-κομμουνιστής και φιλο-αιγύπτιος σύμβουλος του Μακαρίου, μέσω του οποίου ο τελευταίος ασκούσε τον έλεγχό του πάνω στον Τύπο…

Όλες οι προβληματικές ομοσπονδίες είναι βρετανικά δημιουργήματα
Το 1965 ο Sir David Hunt, ο οποίος δεν συμφωνούσε με τη λύση ομοσπονδίας στην Κύπρο που ζητούσαν οι Τούρκοι και είχε υποστηρίξει και η Μόσχα (δίχως να γνωρίζει ότι και οι δικοί του στο Λονδίνο την υποστήριζαν ήδη από τις 3.1.1964 και είχαν ετοιμάσει σχέδιο για δύο ‘συνιστώντα κράτη’), ζήτησε από το Φόρεϊν Όφις όπως κάνει κάτι ώστε να φέρει στην επιφάνεια τα κακά που θα σήμαινε για την Κύπρο μια ομοσπονδιακή λύση, με το Φόρεϊν Όφις να στέλνει την πιο κάτω αρνητική απάντηση στον διπλωμάτη του στη Λευκωσία:

«Η δυσκολία είναι πως ομοσπονδία είναι μια λέξη με πολλές ερμηνείες και, έχοντας υπόψη ότι η τουρκική κυβέρνηση συνεχίζει να τη θεωρεί ως την ιδανικότερη λύση για το κυπριακό πρόβλημα, οι κίνδυνοι να αμαυρώσουμε εμείς την ιδέα, όσο επιδέξια και να το κάνουμε, θα υπερτερούν των πλεονεκτημάτων. Κάτι τέτοιο σίγουρα θα δημιουργήσει πρόβλημα. Εκτός τούτου, οι περισσότερες ομοσπονδίες ανά τον κόσμο, οι οποίες σήμερα ή στο πρόσφατο παρελθόν αντιμετωπίζουν προβλήματα, είναι δικά μας δημιουργήματα».

Η Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα ήταν μια φυσική πορεία της ελληνικής νήσου Κύπρου και ο λόγος που δεν πραγματοποιήθηκε οφείλεται, πρώτον, στο γεγονός ότι ξένες δυνάμεις δύσης και ανατολής, για τα δικά των συμφέροντα, δεν την ευνόησαν και την πολέμησαν και, δεύτερον, γιατί βρήκαν εύφορο έδαφος και στην ίδια την Κύπρο. Με ηγέτες αδύνατους και άσχετους με την πολιτική και ειδικά των μεγάλων δυνάμεων, που δέχθηκαν να καθοδηγούνται από τα ξένα συμφέροντα για δικά των μεγαλεία και κομματικά συμφέροντα κατά περίπτωση.

ΦΑΝΟΥΛΑ ΑΡΓΥΡΟΥ
Ερευνήτρια/δημοσιογράφος

Π. Ήφαιστος, ΝΙΚΟ ΚΟΤΖΙΑ: ΕΥΓΕ, ΑΛΛΑ ΛΙΓΟ ΑΚΟΜΗ ΠΙΟ ΨΗΛΑ ΤΗΝ ΣΗΜΑΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ

BY ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ on 21/03/2017

Εκεί που είχαμε φτάσει, στο χείλος της αβύσσου, εμφανίζεται ο Νίκος Κοτζιάς πριν δύο περίπου χρόνια και αναλαμβάνει το πηδάλιο της Ελληνικής διπλωματίας. Μακρά η διαδρομή του ΝΚ και διακεκριμένη. Όπως όλων των ανθρώπων, γεμάτη καμπυλότητες, πνευματικές και πολιτικές δοκιμές και αναπροσανατολισμούς με τους οποίους τα γνήσια πολιτικά όντα και οι ευφυείς άνθρωποι αδιάλειπτα αναζητούν να σταθεροποιήσουν κοσμοθεωρητικές παραδοχές για την πατρίδα, την ασφάλειά της, την ευημερία της και την διεθνή σταθερότητα.

Αναλαμβάνοντας το ΥΠΕΞ ο Νίκος Κοτζιάς χωρίς περιστροφές ευθυγραμμίστηκε με το εθνικό συμφέρον με τρόπο που με τα νεοελληνικά δεδομένα αποτελεί είδος πολιτικής και διπλωματικής επανάστασης.

Προηγήθηκε ένα με κάθε κριτήριο ποιοτικό άλμα: Η ρηξικέλευθη στηλίτευση του γεγονότος πως το κράτος μας έγινε «αποικία χρέους».

Αναμφίβολα δύο άνθρωποι δεν μπορούν να ταυτίζονται πλήρως και για πάντα. Αυτό ισχύει για τον υποφαινόμενο και τον Νίκο Κοτζιά ή  οποιονδήποτε άλλο. Ενόψει και της μείζονος σημασίας επίσκεψής του στην Κύπρο, λοιπόν, ας ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα με αληθινά, ειλικρινή και ουσιαστικά λόγια.

ΠΡΩΤΟΝ, από τις πρώτες μέρες της αντιπροσώπευσης του νεοελληνικού κράτους στην ΕΕ και σε άλλα φόρα, ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΗΚΕ. Ο ΝΚ –με την για τα Ελληνικά δεδομένα εκπληκτική διακριτική δημόσια στήριξη και του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου– διέρρηξε πρακτικές αιώνων περί «μικρής και εξαρτημένης Ελλάδας» η οποία ως κράτος αντί να συμμετέχει και να συναλλάσσεται κυρίαρχα και στην βάση των ιεραρχημένων εθνικών συμφερόντων, σερνόταν φοβικά στην βάση άθλιων δογμάτων του τύπου «ανήκουμε στην Δύση» ή «ανήκουμε στην Ευρώπη».

Δόγματα ανάξια ενός εθνικά ανεξάρτητου κράτους. Μηδένιζαν την κυριαρχία μας, μηδένιζαν την διαπραγματευτική μας ικανότητα, μηδένιζαν τα ερείσματά μας και μας καθιστούσαν γονατισμένους ουραγούς ξένων συμφερόντων και όχι κράτος που διαπραγματεύεται ισότιμα και σπρώχνει τις σχέσεις προς την ισότητα και την διακρατική ισορροπία συναλλαγών και συμφερόντων. Γίνεται σαφές ότι παρά τους νέους προσανατολισμούς που καθιέρωσε ο ΝΚ πολλά έχουν να γίνουν και είναι αμφίβολο αν θα γίνουν.

Αμέσως εξηγώ το κύριο πρόβλημα: Πριν δύο περίπου χρόνια ο νυν υπουργός άμυνας μου πρότεινε να διαδραματίσω ρόλο συντονιστή μεταξύ κυρίως ΕΔ και Υπουργείου Εξωτερικών στην χάραξη και εφαρμογή στρατηγικής. Ευγενικά αρνήθηκα λέγοντας σε αμφότερους τους πολιτικούς προϊστάμενους των Υπουργείων αυτών ότι αυτό είναι έργο των κρατικών λειτουργών.

Ένα «χελιδόνι», για παράδειγμα ο ΝΚ, δεν φέρνει την Άνοιξη. Σε όλα τα βιώσιμα και σοβαρά κράτη, οι κρατικοί λειτουργοί, ενδεχομένως ενισχυμένοι ad hoc και από μερικούς ειδικούς που συνεπικουρούν, συγκροτούν επιτελικές ομάδες πληροφόρησης, ανάλυσης, στάθμισης, εκτίμησης, χάραξης και εφαρμογής στρατηγικής στην βάση των ρητά προσδιορισμένων και ιεραρχημένων εθνικών συμφερόντων. Οι κρατικοί λειτουργοί υπεύθυνα και αρμοδίως ενώνουν όλα τα νήματα των κρατικών θεσμών που εμπλέκονται. Δικό τους έργο είναι και κανενός άλλου. Τις πολιτικές αποφάσεις τις παίρνει η εκάστοτε πολιτική ηγεσία εάν και όταν έχει όλα τα εναλλακτικά σχέδια κάθε ζητήματος που απαιτεί αποφάσεις.

Μια τέτοια θεσμική συγκρότηση –τουλάχιστον όπως την αντιλαμβανόμαστε όσοι υπηρετούμε την στρατηγική θεωρία– δυστυχώς δεν διαθέτει η Ελλάδα. Εξάλλου, λόγω μακρόχρονης  επαφής μου (αλλά ευτυχώς όχι ταύτισής μου) με το μεταπολιτευτικό «σύστημα», γνωρίζω ότι  καθόλα άξιοι κρατικοί λειτουργοί σε κεντρικούς θεσμούς είναι κυριολεκτικά παροπλισμένοι. Έτσι ήταν πάντα λόγω κυριαρχίας της ιδεολογικής και κομματικής ιδιωτείας που παραλύει τους πολιτειακούς θεσμούς και θρέφει πελατειακές συναλλαγές εις βάρος του δημόσιου-κοινού συμφέροντος. Το ζήτημα είναι μείζονος πολιτικής και Πολιτειακής σημασίας και απαιτεί δραστικές μεταρρυθμίσεις.

Τα προαναφερθέντα ανάλγητα ακυρωτικά του κράτους δόγματα είναι απλά το κερασάκι στην τούρτα. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να μην έχουμε συνειδητοποιήσει ότι το νεοελληνικό κράτος απαιτεί να αναδιαρθρωθεί εκ βάθρων και όχι στην βάση εντολών ξένων τεχνοκρατών, κερδοσκόπων και τοκογλύφων.

Μια πρωτίστως ριζική Συνταγματική μεταρρύθμιση (και όχι κομματικά προσδιορισμένη) είναι αναγκαία. Για να καταστούν οι πολίτες εντολείς και η κοινωνία κάτοχος του κράτους. Προσανατολισμένη αληθινά και όχι υποκριτικά και ψεύτικα προς την ατομική, κοινωνική και πολιτική ελευθερία. Χωρίς κάτι τέτοιο οι νεοέλληνες φτάνουν στο τέλος. Μια «ειρηνική πολιτική επανάσταση», γράψαμε πριν 4 περίπου χρόνια, δημιουργώντας με αυτό τον τίτλο και μια σελίδα στο διαδίκτυο.

ΔΕΥΤΕΡΟΝ, από τις πρώτες μέρες της ανάληψης του πηδαλίου της διπλωματίας ο ΝΚ άρχισε την ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΠΛΕΟΝ ΑΝΟΡΘΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΟΓΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ  ΔΙΑΚΗΡΥΞΕΙ ΚΑΙ ΥΙΟΘΕΤΗΣΕΙ ΚΡΑΤΟΣ: Του δόγματος «η Κύπρος είναι μακριά» Είχε καθιερωθεί εδώ και τέσσερεις δεκαετίες από πολιτικό πρόσωπο το οποίο κήρυττε επίσης και τα δόγματα «ανήκουμε εδώ και εκεί» (στην Δύση, Ευρώπη κτλ), διακηρύξεις τις οποίες ακόμη και όταν ήμουνα φοιτητής κατανοούσα πόσο ανορθολογικές είναι και απορούσα γιατί τον χαρακτήριζαν «μεγάλο ηγέτη». Πουθενά δεν ανήκουμε. Η πατρίδα δεν ανήκει σε κανένα εκτός συνόρων. Ανήκει μόνο στην κοινωνία της. Συμμετέχουμε σε όλους τους διεθνείς θεσμούς και διαπραγματευόμαστε ισότιμα. Όχι «ανήκουμε». Ισχύει παντού και πρωτίστως στην ΕΕ όπου η ισοτιμία είναι κοσμοθεωρία και θα είναι όσο υπάρχει (αμφίβολο πόσο καθότι ροκανίστηκε, ακριβώς, η ισοτιμία που με πρωτόγνωρο τρόπο διαμέσου των συναινετικών αποφάσεων ήταν και ισότητα).

Το δόγμα «η Κύπρος είναι μακριά» είναι το «αυτουργό πολιτικό και πνευματικό αίτιο» της σημερινής συμφοράς:

1. Εκμηδενίζεις την κρατική σου αξιοπιστία ως συντελεστής της διεθνούς πολιτικής όταν κηρύττεις πως εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποί σου είναι μακριά (για τους οποίους μάλιστα ακόμη και η αποικιοκρατική δύναμη δέχτηκε ότι είσαι εγγυητής). Στην στρατηγική θεωρία έχει από καιρό εδραιωθεί πως κύριο κριτήριο του δείκτη στρατηγικής/αποτρεπτικής αξιοπιστίας ενός κράτους είναι το κατά πόσο διασφαλίζει την ζωή και την ελευθερία ακόμη και ενός μέλους της εθνικής του ύπαρξης.
2. Προγραμματικά ακυρώθηκαν οι πιθανότητες να συγκροτηθεί μια ορθολογιστική και αποτελεσματική στρατηγική απέναντι στην Μεγαλόνησο. Η ΚΔ, τυγχάνει να βρίσκεται σε ένα από τα σημαντικότερα αν όχι το σημαντικότερο γεωπολιτικό πεδίο του πλανήτη (και αυτό πριν ανακαλυφθούν οι πλουτοπαραγωγικοί πόροι). Επιπλέον, το έλλειμμα στρατηγικής απέναντι στην ΚΔ κυριολεκτικά έδεσε χειροπόδαρα την ευρύτερη Ελληνική εθνική στρατηγική σε όλο το φάσμα των εξωτερικών επιλογών. Ερωτάται: Είναι τυχαίο το γεγονός πως κάποια περίεργα «ιδρύματα» καταπολέμησαν μαζικά την ένταξη της ΚΔ στην ΕΕ, τον Ενιαίο Αμυντικό Χώρο και την Ελληνική αποτρεπτική στρατηγική, ενώ περιέργως προγραμματικά τάχθηκαν με το φασιστικό, αντιδημοκρατικό και ανελεύθερο σχέδιο Αναν [αυτά και άλλα συναφή βλ. Ελληνική Εθνική Στρατηγική: Η τριπλή στρατηγική. Έννοια σκοποί προϋποθέσεις επιτυχούς εκπλήρωσης: η περίπτωση της ευρωπαϊκής προοπτικής της Κύπρου» http://wp.me/p3OlPy-Ff και «In Memoriam Γιάννου Κρανιδιώτη. Ειρηνική επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών και ο Γιάννος Κρανιδιώτης» http://wp.me/p3OlPy-I2 ].

Ο κατευνασμός, η υποχωρητικότητα και η παράλειψη να εφαρμοστεί αυτό που προβλέπει το διεθνές δίκαιο στις θάλασσες της Ελληνικής Επικράτειας δεν είναι παρά μόνο μερικές ενδείξεις για το που οδήγησε το ανορθολογικό δόγμα «η Κύπρος είναι μακριά». Γιγαντιαίοι πόροι που οι Έλληνες φορολογούμενοι προσφέρουν για την Ελληνική άμυνα, κατ’ ουσία, ακυρώθηκαν γιατί δεν μπορέσαμε να συγκροτήσουμε μια αξιόπιστη εθνική στρατηγική που θα διασφαλίζει αυτά που προσφέρει η διεθνής νομιμότητα. Τα ελάχιστα και στοιχειώδη περισώζονται πλην και αυτά τελικά σταδιακά εκμηδενίζονται.

3. Το «η Κύπρος είναι μακριά» και οι «οι εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες κύπριοι αποφασίζουν (να αυτοκτονήσουν) και η Ελλάδα … συμπαρίσταται» οδήγησε όλα τα μέτωπα της εθνικής στρατηγικής σε αδιέξοδο με κύριο και κεντρικό το Κυπριακό μέτωπο. Μέτωπο στο οποίο το νεοελληνικό κράτος καλό είναι να διευκρινιστεί πως αν κινδυνέψουν οι εκατοντάδες χιλιάδες ομοεθνείς δεν έχει επιλογή παρά να εισέλθει σε πόλεμο, εξ ου και η ανάγκη ορθολογιστικής αποτρεπτικής στρατηγικής. Η προσπάθεια μιας πιο ενιαίας στρατηγικής με πρωτοβουλίες μεμονωμένων ανθρώπων ροκανίστηκε όταν την δεκαετία του 1980 και πάλι οδηγηθήκαμε στους κατευνασμούς και στις υποχωρήσεις. Εν τέλει, ερωτάται, γιατί προέκυψε το σχέδιο Αναν και τι σχέση με τα μνημόνια που ακολούθησαν.
4. Ακριβώς, δεν είναι μόνο το σχέδιο Αναν. Το σχέδιο Αναν το έγραψε ο Λόρδος Χάνευ μαζί με κάποιους συνειδητούς ή ανεπίγνωστους Οδοιπόρους της Ύδρας, του Βερολίνου και της Οξφόρδης. Το στήριξαν πολλοί στην «Μητρόπολη» επιβεβαιώνοντας ότι το νεοελληνικό κράτος έχει παρακμάσει πνευματικά και επιστημονικά σε ανησυχητικό βαθμό (όχι στο επίπεδο της κοινωνίας αλλά του «συστήματος»), έχει προκληθεί κοσμοθεωρητικό έλλειμμα, έχει συρρικνωθεί πολιτειακά όσον αφορά την προαναφερθείσα αξιοποίηση των κρατικών λειτουργών και ενώ ξοδεύει γιγαντιαίους σπάνιους κοινωνικούς πόρους δεν έχει στρατηγική που εκπληρώνει τα ιεραρχημένα εθνικά συμφέροντα. Πριν μια δεκαετίας μερικοί καταγραφήκαμε να λέμε απεγνωσμένα ότι το Σχέδιο Αναν είναι ο προάγγελος ενός «ευρύτερου νεοελληνικού σχεδίου Αναν». Τα μνημόνια δεν άργησαν: Μας ακύρωσαν ως κράτος, εκμηδένισαν την εθνική ανεξαρτησία, μας κατέστησαν, για να θυμηθούμε τις θέσεις του ΝΚ, «αποικία χρέους» και αν δεν σταθούμε όρθιοι αναπόδραστα πολλά έπονται.

Η σωτήρια διέξοδος, ενόψει μάλιστα του γεγονότος ότι εισήλθαμε σε μετάβαση καταιγιστικών στρατηγικών ανακατατάξεων, μπορεί μόνο να έχει ως αφετηρία την Μεγαλόνησο, πολύ περισσότερο καθότι σχετίζεται με την Τουρκία και τους υποθαλάσσιους πλουτοπαραγωγικούς πόρους.

Ο ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΑΦΕΤΗΡΙΑ ΣΗΚΩΝΟΝΤΑΣ ΣΗΜΑΙΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ, ΟΜΩΣ, ΧΡΗΖΕΙ ΝΑ ΣΗΚΩΘΟΥΝ ΠΙΟ ΥΨΗΛΑ, ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΝΑ ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΒΟΥΝ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ, συγκεκριμένα την αδιαπραγμάτευτη αξίωση εφαρμογής της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομιμότητας χωρίς παρεκκλίσεις και συμβιβασμούς.

ΤΡΙΤΟΝ, πιο συγκεκριμένα, ο Νίκος Κοτζιάς ΣΗΚΩΣΕ ΤΗΝ ΣΗΜΑΙΑ ΣΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ ως μια πρώτη καλή αρχή του ολοφάνερου κατήφορου που περιγράψαμε πιο πάνω. Κάποιοι και κυρίως ο συνάδελφος Μάριος Ευρυβιάδης το λέγαμε από καιρό. Ισχύουν τα εξής και τα λέω όχι για να αντιπολιτευτώ τον Νίκο Κοτζιά –κάθε άλλο χωρίς να σημαίνει πως αν το κρίνω αναγκαίο δεν θα το κάνω– αλλά για να ενισχύσω την Ελληνική διπλωματία εντός των προσανατολισμών που επιλέγηκαν:

α. Όλοι γνωρίζουμε ότι υπήρξαν αντιδράσεις και κυρίως από τους Ελληνοκύπριους και Ελλαδίτες «Οδοιπόρους προς τα Σούσα της Ελβετίας». Η θέση αυτή κάποια στιγμή ταλαντεύτηκε και τώρα είναι θολή. Μια αξιόπιστη, αδιαπραγμάτευτη και ορθολογιστική θέση μπορεί να είναι μόνο: Τα στρατεύματα φεύγουν αμέσως και όχι «σιγά-σιγά» (ας μάθουν κάποιοι πόσο πήρε να φύγει η Μεραρχία από την Κύπρο) και οι κίβδηλες «εγγυήσεις» που η ίδια η ιστορία και τα γεγονότα ακύρωσαν, τερματίζεται οριστικά και τελεσίδικα. Το ζήτημα αυτό είναι η μια όψη του νομίσματος. Η άλλη όψη είναι η λύση ή «λύση».

β. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ «ΛΥΣΗ-ΜΙΣΟ-ΛΥΣΗ», ΚΑΘΟΤΙ ΜΙΑ ΤΕΤΟΙΑ «ΛΥΣΗ» ΕΙΝΑΙ ΑΠΕΙΡΩΣ ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ από το να συνεχίσουμε χωρίς χρονικούς περιορισμούς τον αγώνα για την αποκατάσταση της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομιμότητας.

Εδώ λοιπόν Ο ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ, Ο ΟΠΟΙΟΣ ΟΛΟΦΑΝΕΡΑ ΕΤΣΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ, ΧΡΗΖΕΙ ΝΑ ΣΗΚΩΣΟΥΝ ΠΙΟ ΨΗΛΑ ΤΗΝ ΣΗΜΑΙΑ ΤΟΥ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΥ: Δεν αποφασίζουν οι Κύπριοι να αυτοκτονήσουν με την εκτρωματική και διεστραμμένη ΔΔΟ και η Ελλάδα … συμπαρίσταται.

γ. ΑΠΟΔΕΚΤΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΟΧΙ ΜΙΑ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΛΥΣΗ ΑΛΛΑ ΜΟΝΟ μια ΒΙΩΣΙΜΗ ΛΥΣΗ ΚΑΙ Η ΒΙΩΣΙΜΗ ΛΥΣΗ ΕΧΕΙ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:

Πλήρης αποκατάσταση της κρατικής κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Αποχώρηση των εποίκων πλην αυτών που προβλέπουν οι Συνθήκες.

Ο ΟΗΕ έχει αρμοδιότητα μόνο στην αποκατάσταση της διεθνούς νομιμότητας κατά αυτών που την παραβίασαν το 1974 και οι εντολοδόχοι (κάθε κράτους-μέλους) αξιωματούχοι της διεθνούς Αμφικτιονίας έχουν αρκετό μυαλό για να καταλάβουν ότι οι συζητήσεις για εκτρωματικές και διεστραμμένες ρυθμίσεις αντιβαίνουν στον Καταστατικό Χάρτη και «θέτουν σε κίνδυνο την διεθνή ειρήνη  και ασφάλεια».

Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο εκ του γεγονότος πως η Τουρκία δεν κρύβει τους σκοπούς ελέγχου και επικυριαρχίας επί της ανεξάρτητης και κυρίαρχης Κυπριακής Δημοκρατίας αιτιολογώντας την άνομη αυτή  στάση με γεωπολιτικούς όρους, κάτι που ασφαλώς αντιβαίνει στον Χάρτη και στις αποφάσεις του ΣΑ.

δ. Το κυριότερο όμως δεν αναφέρθηκε ακόμη: Η ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΓΙΝΕ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΕΝΤΑΞΗΣ «ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΛΥΣΗΣ». Η ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ [Γι’ αυτό πλέον δεν χρειάζεται να αποφασίσει κάτι άλλο παρά μόνο να αξιώσουμε έντονα εμείς οι ίδιοι να εφαρμοστεί!!] ότι το acquis communautaire ισχύει για όλη την Επικράτεια του ισότιμου και κυρίαρχου κράτους-μέλους της.

Βασικά, τόσο η αποτυχία των συνομιλιών επί 4 δεκαετίες όσο και η ένταξη –συν βέβαια το καθοριστικό ΟΧΙ των κυπρίων στο φασιστικό, αντί-δημοκρατικό και ανελεύθερο σχέδιο Αναν– επιτάσσουν αποκατάσταση στην Κύπρο της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομιμότητας.

Τίποτα άλλο δεν μπορεί να γίνει, τίποτα άλλο δεν δημιουργεί συνθήκες σταθερότητας, ασφάλειας και ευημερίας και οτιδήποτε άλλο είναι αυτοκτονία για την οποία δεν πρέπει να βιαζόμαστε.

 Η λεγόμενη «λύση» των ύστερων Οδοιπόρων προς τα Σούσα της Ελβετίας οδηγεί σε νομιμοποίηση των κατεχομένων με παράνομη βία, νομιμοποίηση του εγκλήματος πολέμου του εποικισμού, επικυριαρχία της Τουρκίας επί όλης της Μεγαλονήσου, αστάθεια και κακουχία για όλους τους Κύπριους, στρατηγική παγίδευση του νεοελληνικού κράτους και οτιδήποτε αυτά σημαίνουν.

ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΝΙΚΟ ΚΟΤΖΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΕΔΡΕ ΠΡΟΚΟΠΗ  ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΕ ΠΙΟ ΨΗΛΑ ΤΗΝ ΣΗΜΑΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΠΙΟ ΨΗΛΑ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΜΕΤΑ ΤΟ 1974 ΤΗΝ ΣΗΜΑΙΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΛΥΣΗ ΠΟΥ ΘΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ. ΥΠΕΥΘΥΝΑ ΚΑΙ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΕΠΙΔΙΩΚΟΥΜΕ ΒΙΩΣΙΜΗ ΛΥΣΗ ΚΑΙ ΩΣ ΕΚ ΤΟΥΤΟΥ ΔΕΝ ΒΙΑΖΟΜΑΣΤΕ ΝΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΗΣΟΥΜΕ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΑ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ!!   

Τα πιο πάνω, εκτιμώ και υποστηρίζω, δεν είναι «περίεργα» ή εξεζητημένα. Είναι τα αυτονόητα. Είναι επίσης ζητήματα που αφορούν τον πολιτικό και στρατηγικό ορθολογισμό των δύο κρατών και την αυτοσυντήρηση του κυπριακού και νεοελληνικού κράτους και των κοινωνιών τους.

Πηγή: Ο Φιλελεύθερος, http://www.philenews.com/f-me-apopsi/paremvaseis-ston-f/article/362465/evg-n-kotzia-alla-lig-akomi-pio-psila-tin-simaia-ton-ethnikon-symferonton

Π. Ήφαιστος – P. Ifestos